Witamy na stronie Stowarzyszenia Byłych Żołnierzy 1 Armii Francuskiej "Ren i Dunaj"
"L'oubli est pire que la mort"
Zapomnienie jest gorsze od śmierci
W okresie międzywojennym wyemigrowało do Francji ok. 750 tys. Polaków. W chwili ataku Niemiec hitlerowskich na Francję tych nowych emigrantów było ok. 500 tys. Zatrudniali się głównie w górnictwie, przemyśle i jako pracownicy rolni. Po klęsce Francji tajne organizacje oporu powstawały w skupiskach Polonii w Belgii i Francji. Polonia tych krajów masowo włączyła się do ruchu oporu przeciwko niemieckiemu okupantowi.
Polacy, mimo niemieckich represji tworzyli podziemne struktury oporu, uczestniczyli w strajkach i akcjach zbrojnych, walcząc z bronią w ręku we francuskim ruchu oporu - Résistance. Ocenia się, że we francuskim Résistance walczyło ok. 50 tys. Polaków, z których 5 tys. oddało życie na polu chwały.
Z rozkazu generała de Gaulle'a z 28-go sierpnia 1944 roku przeprowadzono akcję zwaną "Amalgame". Wykonanie rozkazu nastąpiło jesienią 1944 roku i polegało na zespoleniu wszystkich oddziałów partyzanckich niezależnie od ich zabarwienia politycznego, w tzw. Francuskie Siły Wewnętrzne (Forces Françaises de l'Intérieur – FFI) i połączeniu ich z Armią "B". Dowódcą powstałej w ten sposób 1 Armii Francuskiej został generał Jean de Lattre de Tassigny.
Cudzoziemcy wchodzący w skład Armii mieli być wcieleni do Legii Cudzoziemskiej bądź przyjąć obywatelstwo francuskie. Dowódcy polskich oddziałów partyzanckich nie wyrazili zgody na takie rozwiązanie i w październiku 1944 r. powołali wraz z emigracyjnym Komitetem Wyzwolenia Narodowego (Comité de Libération Nationale – CLN) Komisję Wojskową.
Starania Komisji prowadzone we francuskim Ministerstwie Wojny i Sztabie Generalnym przyniosły rezultaty. Została wyrażona zgoda na zorganizowanie przy armii francuskiej jednostek o charakterze czysto polskim, z orzełkami i polską musztrą.
Z oddziałów polskich wyrosłych z francuskiego ruchu oporu FFI/FTP sformowano dwa wzmocnione bataliony, w sumie w sile łącznej około brygady piechoty. W związku z dużymi stanami liczebnymi, bataliony zreformowano i utworzono zgrupowania polskiej piechoty. 19 Zgrupowanie Piechoty Polskiej, w składzie którego znaleźli się żołnierze oddziałów partyzanckich ze środkowej i południowej Francji i 29 Zgrupowanie Piechoty Polskiej z żołnierzami z północnej Francji. Dowódcami zgrupowań, sztabów i poszczególnych pododdziałów byli oficerowie polscy wywodzący się z ruchu oporu.
Z ramienia armii francuskiej dowodził nimi oficer francuski. Oba zgrupowania zostały podporządkowane administracyjnie dowódcy 201 Pułku Pionierów Północo-Afrykańskich (201e Régiment de Pionniers Nord-Africains - RPNA). Jednostki zaczęto formować w październiku 1944r. W czasie walk o zlikwidowanie przyczółka niemieckiego na Renie i wyzwalania miejscowości Colmar w dniach 29 stycznia – 3 lutego 1945r. 19 i 29 Zgrupowania Piechoty Polskiej wchodziły w skład Odwodu Naczelnego Dowódcy 1 Armii Francuskiej. Uczestniczyły one także w ofensywie 1 Armii od Renu do Dunaju w kwietniu – maju 1945r. Koniec działań wojennych zastał zgrupowania w pobliżu granicy szwajcarskiej w rejonie Konstanza, Singen, Donaueschingen, Tuttlingen, Balgheim. W tym rejonie pozostały wchodząc w skład francuskiego korpusu okupacyjnego do listopada 1945r., kiedy to, za zgodą władz francuskich zgrupowania skierowane zostały z wyposażeniem, uzbrojeniem, umundurowaniem i wyżywieniem do Polski. Do kraju wyjechało wówczas ok. 2900 żołnierzy ugrupowań. Pozostali wrócili do rodzin i do pracy w kopalniach we Francji. Granicę z Polską 19 i 29 ZPP przekroczyły 11 listopada 1945r. 18 listopada 1945r. odbyła się w Warszawie w Al. Ujazdowskich uroczysta defilada* [Link do pkf 1945/35]), po której 19 i 29 ZPP zostały rozformowane, a ich żołnierze skierowani do innych zadań.
Wyjazd do ojczyzny ojców i matek był dla młodych synów emigracji polskiej uwieńczeniem ich marzeń. Większość z nich Ojczyznę znała z opowiadań i opisów rodziców. Jechali w nieznane, gotowi przystąpić wspólnie z rodakami w kraju do odbudowy Ojczyzny. Nie zdawali sobie sprawy z ogromu zniszczeń ani z uzgodnień mocarstw koalicyjnych, których ostatecznym efektem był podział Europy. Po drugiej stronie Żelaznej Kurtyny zostały ich rodziny.
*) Zdjęcia zamieszczone w tekście przedstawiają żołnierzy 19 i 29 ZPP w trakcie defilady. 18 listopad 1945r., Warszawa, Al. Ujazdowskie.
Najnowsze wiadomości
Nadzwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia
W dniu 9 czerwca 2022 r. odbyło się Nadzwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia, podczas którego jednogłośnie zatwierdzone zostało Sprawozdanie Finansowe za rok obrotowy 2021.
Tego dnia odbyła się także uroczystość odznaczenia Pani Hanny Malik Krzyżem Lotaryńskim, nadawanym przez nasze Stowarzyszenie osobom szczególnie zasłużonym i działającym na jego rzecz.
Więcej…Aktualności
- 23Cze Nadzwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia Z dnia: 2022-06-23
- 02Maj Nadzwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia (NWZ) Z dnia: 2022-05-02
- 28Cze Obchody 81. rocznicy apelu gen. de Gaulle Z dnia: 2021-06-28
Relacja filmowa z uroczystej defilady
Relacja filmowa z powitania i uroczystej defilady naszych żołnierzy z 19 i 29 ZPP w dniu 18 listopada 1945r. w Al. Ujazdowskich w Warszawie.