SPRAWOZDANIE

Z DZIAŁALNOŚCI ZARZĄDU STOWARZYSZENIA b. ŻOŁNIERZY

1 ARMII FRANCUSKIEJ „ REN i DUNAJ” ORAZ CZŁONKÓW RESISTANCE

ZA LATA 2008 – 2012

Szanowni zebrani,

Dnia 13 grudnia 2008 r. odbyło się walne zebranie Stowarzyszenia na którym wybrano 10-cio osobowy Zarząd w następującym składzie: Prezes Jan Skowron, wiceprezesi Bogdan Wasilewski i Zygmunt Włodarczyk, sekretarz Edward Mały, skarbnik Rajmund Rybakiewicz oraz członkowie Zarządu: Adam Gałek, Henryk Mumot, Magdalena Kruszyna, Janusz Piłat, Tomasz Pawelczak. Z uwagi na stan zdrowia, kol. Edward Mały zrezygnował z funkcji Sekretarza Stowarzyszenia, jego obowiązki powierzono kol. Rudolfowi Drążkiewiczowi. Wybrano również Komisję Rewizyjną w składzie Jan Cieśla Przewodniczący oraz członkowie René Kobiela i Kazimierz Wacław Nowakowski. W marcu 2008 r. Stowarzyszeniu przyznano Status OPP, co spowodowało konieczność przeprowadzenia do końca 2009 r. weryfikacji wszystkich naszych członków. Po weryfikacji Stowarzyszenie liczyło 102 członków.

Dziś w ewidencji Stowarzyszenia figuruje 101 członków, w tym żołnierzy 26-ciu (Warszawie 16-stu), członków ruchu oporu 25-ciu (Warszawie 19-stu) członków Stowarzyszonych (dzieci po kombatantach) 27 osób w Warszawie 24) członków wspierających  (czyli wdowy) 23 osoby. Obecnie w Warszawie jest 51 żołnierzy i członków ruchu oporu. Ale każdego roku kombatantów będzie coraz mniej. Tylko w ciągu minionego półrocza na wieczną wartę odeszło trzech kolegów. Stąd jedyną nadzieją na podtrzymanie tradycji czynu zbrojnego emigracji polskiej w czasie II Wojny Światowej w dzieciach z rodzin kombatantów. Już dziś w dziesięcioosobowym Zarządzie Stowarzyszenia 5-ciu członków to dzieci z rodzin kombatantów. Przy sposobności należy podkreślić ich wielkie zaangażowanie i odpowiedzialność za powierzone zadania. Dużym wsparciem dla Zarządu Stowarzyszenia są również wolontariusze z rodzin kombatanckich, którzy wykonują różne zadania na rzecz Stowarzyszenia. Są to Grażyna Orzelska, Grażyna Sekinda, Zygmunt Żak, Tamara Gajewska, Ania Skrzyniarz. Należy jednak podkreślić, że większość z 24 warszawskich członków z rodzin kombatanckich, nie jest obecnie w stanie na większe zaangażowanie w działalność Stowarzyszenia ze względu na pracę zawodową.

W działalność merytoryczną Zarządu Stowarzyszenia duże znaczenie miało podjęcie w okresie sprawozdawczym niżej wymienionych głównych inicjatyw i przedsięwzięć.

Po pierwsze, w czerwcu 2010r. z propozycją odtworzenia struktur Francuskiej Federacji Kombatantów Zamieszkałych poza Francją, która istniała przed II Wojną Światową w Polsce, przybył do Warszawy Wiceprezes Federacji FACS gen. Jean Pierre Beauchesne. W trakcie rozmów, które się odbyły 17 czerwca w Urzędzie ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Generał potwierdził w/w propozycje. Biorąc pod uwagę. że nasze Stowarzyszenie nie posiada kadrowych możliwości na utworzenie odrębnych struktur Facs-u ustalono, że Stowarzyszenie będzie współpracować z Facs-em na zasadzie członka stowarzyszonego. Przyjęcie propozycji stowarzyszenia z Facs-em było bardzo roztropne, ponieważ Stowarzyszenie nasze zyskało sprzymierzeńca działającego na styku władz państwowych w Paryżu. Jak koleżanki i koledzy pamiętają od dziesięcioleci Zarząd Stowarzyszenia podejmował starania o przyznanie przez władze francuskie b. żołnierzom zgrupowań Francuskiej Karty Kombatanta. Wystarczyło dwa lata współpracy z FACS-em. żeby w czerwcu br. gen Beauchesne, który w lipcu został Prezesem Facs`u osobiście przywiózł do Warszawy16 francuskich Kart Kombatanta dla 16-stu kolegów b. żołnierzy zgrupowań oraz obietnice pozytywnego rozpatrzenia kolejnych wniosków o przyznanie francuskiej Karty Kombatanta. Takie są owoce współpracy Stowarzyszenia z Facs-em.

Po drugie, Z inicjatywy Prezesa Jana Skowrona w dniach 5-11 maja 2011 roku odbyła się historyczna podróż do miejsc stacjonowania żołnierzy polskich zgrupowań w Alzacji na przełomie lat 1944-45. W podróży wzięła udział 16-sto osobowa delegacja Stowarzyszenia byłych żołnierzy zgrupowań, członków Stowarzyszenia i zaproszonych gości. Należy podkreślić, że organizatorzy z Souvenir Français i władz miejscowych, włożyli wiele starań, aby członkowie delegacji odbyli spotkania z ludnością i władzami wszystkich sześciu miejscowości, gdzie żołnierze zgrupowań stacjonowali oraz władzami miejskimi Colmar i Sigolsheim. Zapewniono udział delegacji i dwom sztandarom Stowarzyszenia, w dniu 8 maja, w uroczystości zakończenia II Wojny Światowej zorganizowanej w mieście Colmar oraz w oddaniu hołdu żołnierzom alianckim spoczywających na Cmentarzy Wojennym w Silgolsheim. W przededniu wyjazdu do kraju z delegacją spotkał się gen. J.P.  Beauchesne, który specjalnie przybył z Paryża. Należy podkreślić, że oprócz zapewnienia doskonałej opieki przez miejscowych przedstawicieli Souvenir Français, Prezes Generalny Souvenir Français pokrył wszystkie koszty zakwaterowania i wyżywienia naszej delegacji w czasie pobytu w Alzacji. Można uznać ten fakt, jako formę rekompensaty za wysokie zaangażowanie i wzorowe wykonywanie obowiązków przez naszego kolegę Tadzia Kaczana, pierwszego Delegata Generalnego Souvenir Français w Polsce a po jego śmierci sumiennie z wielkim oddaniem kontynuowanie jego dzieła przez Zygmunta Włodarczyka. Mówiąc wprost – jest to kawał odpowiedzialnej roboty wykonywanej w czynie społecznym.

Trzecią inicjatywą było uruchomienie, w kwietniu 2010 roku strony internetowej Stowarzyszenia. Inicjatorem uruchomienia strony internetowej był Andrzej Rydlewski, przy czym zobowiązał się do jej prowadzenia i aktualizowania. Na stronie internetowej, oprócz materiałów historycznych, obejmujących początek II Wojny Światowej, udział emigracji polskiej w ruchu oporu aż do przybycia do Polski żołnierzy 19 i 29 Zgrupowania Piechoty Polskiej w listopadzie 1945 r. umieszczane są artykuły prasowe, galeria zdjęć historycznych i uroczystości z udziałem Stowarzyszenia oraz aktualne dane z naszej działalności. W/g informacji docierających do Zarządu Stowarzyszenia, strona cieszy się powodzeniem, szczególnie od czasu, kiedy całość materiału jest dostępna również w języku francuskim i angielskim. Wystarczy kliknąć na wybraną flagę państwa umieszczoną w prawej górnej części strony tytułowej, aby uzyskać wybraną wersję językową. Fakt ten, poprzez francusko- i angielsko-języcznych internautów stwarza możliwość szerszego rozpowszechniania wiedzy o działalności zbrojnej emigracji polskiej w czasie wojny i Stowarzyszenia „Ren i Dunaj” w czasach pokoju.                       

Czwartym problemem, finalizowanym w tym roku, a był zapowiedziany w sprawozdaniu w ubiegłym roku, to przygotowanie zestawu materiałów do zdeponowania w archiwum państwowym dotyczących budowy naszej Kwatery Kombatanckiej na Cmentarzu Wojskowym oraz danych osobowych kombatantów posiadających uprawnienia do pochówku na kwaterze oraz nazwisk kombatantów umieszczonych na Ścianach Pamięci. W/w dokumenty są złożone w czterech teczkach i obejmują okres starań o pozwolenie na urządzenie kwatery, początkowy okres budowy kwatery, zakończenie urządzenia kwatery i oficjalnego jej otwarcia oraz danych osobowych użytkowników kwatery i nazwisk ze Ścian Pamięci. Za tą robotę należy pogratulować kol. Edwardowi Małemu.

Piąta teczka to katalog publikacji, wspomnień kombatantów i opublikowanych materiałów o udziale emigracji w ruchu oporu Francji i Belgii, opracowania okolicznościowe, wspomnienia i życiorysy, francuskie poświadczenia o przynależności do FFI, wyrok pozbawiający Jana Ciska – żołnierza 29 ZPP uprawnień kombatanta oraz koperta ze zdjęciami. Wstępnie ustalono z Dyrekcją Archiwum Akt Nowych, że do końca bieżącego roku dokumenty te zostaną tam złożone.

Piątym zamierzeniem było urządzenie przy naszej Kwaterze Kombatanckiej grobu żołnierzy francuskich poległych w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Ich wspólny grób znajduje się na Starych Powązkach. W związku z zastrzeżeniami Konserwatora Zabytków Ambasada Francuska wstrzymała realizację tej propozycji, natomiast dzięki uporowi i zaangażowaniu delegata na Polskę Souvenir Français Zygmuntowi Włodarczykowi uzyskano zapewnienie władz francuskich o sfinansowaniu rozbudowy naszej Kwatery Kombatanckiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Przechodząc do omówienia działalności Stowarzyszenia w okresie sprawozdawczym, w zakresie uroczystości upamiętniających historyczne rocznice należy podkreślić, że tradycyjnie każdego roku, w dniu 11 stycznia, w rocznicę śmierci Dowódcy 1 Armii Francuskiej marszałka Jean de Lattre de Tassigny składamy kwiaty i zapalamy znicze na jego symbolicznym grobie na naszej kwaterze a 17 stycznia, przy Grobie Nieznanego Żołnierza i Mauzoleum Armii Radzieckiej oddajemy hołd wyzwolicielom Warszawy. Natomiast dnia 8 maja, dla uczczenia Dnia Zwycięstwa składamy kwiaty na Grobie Nieznanego Żołnierza. Jesteśmy obecni każdego 17 czerwca na uroczystości upamiętnienia walki polskich grenadierów w 1940 r. we Francji. Dnia 18 czerwca to tradycyjna uroczystość na naszej Kwaterze Kombatanckiej z okazji historycznego, londyńskiego apelu gen. Charles de Gaulle’a. Tego dnia, na zaproszenie Ambasady Francji, o godz. 18°° jesteśmy obecni pod pomnikiem generała.

Tradycyjna jest również nasza obecność na uroczystości, w dniu 4 lipca, poświęcona tragicznej śmierci gen. Władysława Sikorskiego w Gibraltarze i 15 sierpnia w czasie obchodów Święta Wojska Polskiego oraz 27 sierpnia na ul. Freta oddając hołd poległym oficerom Sztabu Głównego Armii Ludowej w Powstaniu Warszawskim. Natomiast w październiku, przeważnie którejś soboty, oddajemy hołd pancerniakom 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka na Placu Inwalidów w Warszawie. W listopadzie 8-mego lub 9-tego, na zaproszenie Ambasady Francuskiej, ze sztandarem delegacja Stowarzyszenia jest obecna na Cmentarzu Francuskim w Gdańsku na uroczystości rocznicy zakończenia I Wojny Światowej a 11 listopada jesteśmy obecni na uroczystości w tej samej intencji, zorganizowanej przez Ambasadę na naszej Kwaterze Kombatanckiej. Tego samego dnia jesteśmy również przy Grobie Nieznanego Żołnierza n a uroczystości Święta Niepodległości Państwa Polskiego.

Oprócz w/w tradycyjnie obchodzonych uroczystości każdego roku, Stowarzyszenie uczestniczyło w następujących uroczystościach okolicznościowych:

W maju 2009r. byliśmy w Kocku na obchodach 200-setnej rocznicy bohaterskiej śmierci płk Berka Joselewicza polskiego oficera Armii Napoleońskiej. W czerwcu tego samego roku, w rocznicę objęcia służby granicznej przez jednostki frontowe Wojska Polskiego złożyliśmy kwiaty na Grobie Nieznanego Żołnierza. Natomiast we wrześniu składaliśmy wieniec pod pomnikiem gen. Grota Roweckiego w rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego.

W 2010 roku, w kwietniu po tragicznej katastrofie samolotu prezydenckiego Stowarzyszenie złożyło kondolencje w kancelarii Prezydenta, Ministerstwie Obrony Narodowej, Urzędzie ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz w siedzibie SLD. Braliśmy udział w pogrzebie ofiar. W czerwcu po złożeniu kwiatów na Grobie Nieznanego Żołnierza, w 90-tą rocznicę Bitwy Warszawskiej byliśmy obecni przy przwróceniu nazwy ulicy Marszałka Foche’a a w lipcu przy odsłonięciu na gmachu Akademii Sztuk Pięknych tablicę upamiętniającą miejsce pracy gen. Maxime’a Weygand’a w 1920 roku.

18 września tego roku, z udziałem Prezydenta R.P. Prezydenta Bronisława Komorowskiego byliśmy obecni przy odsłonięciu Tablicy Pamiątkowej poświęconej Prezydentowi na uchodźctwie Ryszardowi Kaczorowskiemu, z kolei 30 września złożyliśmy kwiaty na Grobie Nieznanego Żołnierza w rocznicę utworzenia we Francji rządu gen.Władysława Sikorskiego.

5 maja 2011r. byliśmy obecni przy odsłonięciu popiersia Napoleona na Placu Powstańców Warszawy a 14 maja przy Grobie Nieznanego Żołnierza w czasie składania wieńca prze pana Gérard’a Longuet Ministra Obrony i Kombatantów Francji. Natomiast 11-13 października nasza delegacja w składzie delegacji Zarządu Głównego Związku Kombatantów R.P. oddała hołd polskim żołnierzom poległych w bitwie pod Lenino w 1943r.

11 maja 2012 r. na zaproszenie Ambasady Wielkiej Brytanii, Stowarzyszenie pod Grobem Nieznanego Żołnierza oddała hołd obrońcom Malty, wśród których walczyli Polacy oraz 18 maja, w 68 rocznicę zwycięskiej bitwy pod Monte Cassino.

26 czerwca byliśmy obecni przy Grobie Nieznanego Żołnierza przy składaniu wieńców przez pana Pierre Buhler’a – Ambasadora Francji po złożeniu listów uwierzytelniających. Byliśmy również obecni przy odsłonięci tablicy ku czci marszałka Ferdynanta Foche’a  na budynku Politechniki Warszawskiej byłej Szkody Wojennej, w której był wykładowcą.

W ostatnich dniach, w dniu 16-tego asystowaliśmy ze sztandarem bojowym (tzw. z jaskółką) i sztandarem naszego Stowarzyszenia przy składaniu wieńca pod Grobem Nieznanego Żołnierza przez Prezydenta Francji François Hollande.

Tak wygląda w skrócie czteroletni okres działalności Stowarzyszenia. Należy podkreślić, bez przesadnej skromności, że nasze Stowarzyszenie jest szanowane w warszawskich środowiskach kombatanckich oraz w przedstawicielstwach władz państwowych i samorządowych. Najlepszą ilustracją tego szacunku i poważania jest udział ich reprezentacji na rocznicowych uroczystościach organizowanych na naszej Kwaterze Kombatanckiej w dniu 18 czerwca. W 2009 r. Prezes Jan Skowron został wybrany do Mazowieckiej Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Tego samego roku, w dniu kombatanta Stowarzyszenie zostało uhonorowane gratulacyjnym listem Prezydenta R.P. Każdego roku w obchodach Dnia Kombatanta i spotkań świąteczno-noworocznych przedstawiciele Stowarzyszenia są zapraszani przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Marszałka Województwa Mazowieckiego. W tym miejscu należy również podkreślić wieloletnią i owocną współpracę Zarządu Stowarzyszenia z kierownictwem Związku Kombatantów R.P. i b. W.P. Od lat korzystamy z ich bezpłatnej gościnności.

Z wielkim szacunkiem odnosimy się do współpracy naszego Stowarzyszenia ze służbami Attaché Wojskowego Ambasady Francji. Ich pomoc w naszej działalności jest bezcenna i wyrażamy nadzieję, że będzie kontynuowana.

Wszystko to jest żywym świadectwem uznania, jakim cieszy się nasze Stowarzyszenie. Tym niemniej nasuwa się pierwsza refleksja, co do której nie znamy odpowiedzi. Od transformacji ustrojowej w Polsce minęło ponad 20 lat. W tym okresie kilkakrotnie przy różnych okolicznościach, występowaliśmy do Urzędu ds. Kombatantów i O.R. z wnioskami o wyróżnienie członków naszego Stowarzyszenia odznaczeniami państwowymi lub mianowaniem na kolejny stopień wojskowy. Jak do tej pory, tylko w jednym przypadku, za prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego, został wyróżniony jeden kolega z naszego Stowarzyszenia odznaczeniem państwowym – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski – był to Tadeusz Kaczan.

Mamy nadzieję, że ww. reflekcja nie będzie przeszkodą dla przyszłego wybranego Zarządu Stowarzyszenia w podtrzymaniu dobrej tradycji zaangażowanej działalności na rzecz naszego Stowarzyszenia.

Dziękuję za uwagę.