6. Powstanie grup zbrojnych.
W tym okresie zaczęły się formować pierwsze grupy zbrojne, które nazwano Organisation Spécial de Combat (Organizacje Specjalne do Walki). W Oignies-Ostricourt na jej czele stanął Szymon Ciurlik, w Vimy - Jan Świerkosz, w Vendin-Estevelle – Władysław Mazur, w rejonie Douai-Waziers – Jan Kalkus ps. Albert,i Feliks Klimczak ps. Hugo i Jan Kunda ps. Grand Joseph.
Po agresji Niemiec na ZSRR 22 czerwca 1941r. rozpoczął się okres intensyfikacji walki z okupantem. Dzień 23 sierpnia został uznany za początek zbrojnego starcia ruchu oporu z okupantem. Tego dnia, w Paryżu na stacji metra, Pierre Georges ps. Fabien, jeden z przyszłych dowódców Forces Françaises de l'Intérieur (FFI) Francuskich Sił Wewnętrznych zastrzelił niemieckiego oficera.
Utworzone grupy zbrojne przystąpiły do akcji zaczepnych wobec wroga. W drugiej połowie 1941r. zaczęto tworzyć organizację zbrojną, która przybrała nazwę Francs-Tireurs et Partisants Français (FTPF) Wolni Strzelcy i Partyzanci Francuscy. Natomiast oddziały emigrantów obcokrajowców przybrały nazwę Francs-Tireurs et Partisans – Main- d'Œuvre Immigrée (FTP.MOI), co w wolnym tłumaczeniu znaczy Wolni Strzelcy i Partyzanci Emigracyjnej Siły Roboczej. Nazwa była adekwatna do prowadzonej działalności. Wolni Strzelcy to żołnierze podziemia działający w miastach, osiedlach i wsiach posiadający najczęściej stałe zatrudnienie i legalne dokumenty, partyzanci natomiast to członkowie oddziałów leśnych.
W strefie południowej pod rządami marszałka Pétain, 6 września 1941r. w mieście Lyon b. konsul R.P. w Lille Aleksander Kawałkowski, z polecenia rządu polskiego w Londynie rozpoczął organizowanie Polskiej Organizacji Walki o Niepodległość. Zadaniem POWN było prowadzenie wywiadu politycznego, wojskowego i gospodarczego, rozwijać propagandę antyniemiecką oraz zapewnić dyspozycyjność emigracji na odtworzenie wojska polskiego we Francji. W strukturze Kwatery Głównej POWN oprócz niewielkich zespołów technicznych nastawionych na sabotaż, brakowało działu zajmującego się organizacją sabotażu, dywersją i partyzantką.
Największą bolączką powstających oddziałów był brak broni. Członkowie ruchu oporu starali się odzyskać broń, która po klęsce w 1940r. nie została przekazana okupantom. Przeprowadzali również akcje specjalne, podczas których rozbrajano pojedynczych i niewielkie grupki Niemców. Często ponoszono przy tym duże straty. Następnym źródłem zaopatrzenia w broń było stopniowe uruchamianie produkcji chałupniczej. Nie zaspakajało to ciągle rosnących potrzeb. Mimo trudności mnożyły się akcje sabotażowo-dywersyjne w kopalniach i zakładach pracy, na linie wysokiego napięcia, na transport kolejowy, na śluzy kanałowe i płynące nimi barki. Wszystko to powodowało przerwy w produkcji, w dostawach surowców i sprzętu do Rzeszy. W tym okresie rozpoczęły się zamachy na obiekty zajmowane przez hitlerowskich dygnitarzy, szefów policji i gestapo oraz na przedstawicieli administracji francuskiej współpracującej z okupantem. W nocy z 14 na 15 sierpnia grupa Szczepana Marcinkowskiego ps. Rémy, ze strzeżonej bocznicy kolejowej, w kopalni Lagrange wykradła 250 kg dynamitu, który rozprowadzono po grupach zbrojnych. Kilka dni później grupa Ferrariego z udziałem Polaków wysadziła linię kolejową na trasie Lille-Valenciennes, która łączyła bezpośrednio północne zagłębie węglowe poprzez Belgię z trzecią Rzeszą. Wysadzony został niemiecki transport wojskowy pełen żołnierzy. W październiku pod Aubigny, na linii kolejowej Cambrai-Douai grupa Józefa Szymczaka wykoleiła pociąg towarowy pełen węgla i sprzętu co spowodowało wstrzymanie ruchu pociągów na kilka dni.
7. Bilans ciężkich starć zbrojnych w roku 1941.
Przedstawione wyżej zdarzenia nie były jedynymi, które miały miejsce w tym okresie w zagłębiu północnym. Ten okres został uznany, jako sukces bojowców w walce zbrojnej z okupantem.
W działalności podziemnej było jednak sporo niedostatków wynikających z braku doświadczenia, licznych słabości w organizacji zaplecza grup zbrojnych (dobór lokali, niedostatki w łączności, rozpoznaniu wrogów w bliskim otoczeniu, nie zawsze właściwa czujność). Te braki spowodowały, że znaczna część członków pierwszego rzutu walki zbrojnej z okupantem i kolaborantami poległa w walce lub zginęła od kul plutonów egzekucyjnych, ścięta na gilotynie, zakatowana w obozach śmierci.
Latem 1941r. okupanci aresztowali Jana Leszkiewicza, jednego z organizatorów strajku majowego. Rozstrzelano go w 1942r. 15 września, jako zakładnik został rozstrzelany Hugo Zając, jeden z redaktorów wychodzącego przed wojną „Dziennika Ludowego”. W drugiej połowie 1941r. aresztowano dowódców grup zbrojnych z Escautpont i Thievencelle : Aleksander Seredziak, rozstrzelany 15 listopada i Paweł Fröhlich , zamęczony w więzieniu Loos pod Lille w kwietniu 1942r. Po nich dowództwo nad grupami przyjął Bogdan Żak, który w krótkim czasie został ujęty i zesłany do obozu śmierci Dachau, gdzie został zamordowany. Po tych wpadkach dowódcą w tym rejonie został Stanisław Jabłoński. W nocy z 1 na 2 grudnia został aresztowany Zdzisław Ziarkowski – dowódca grupy zbrojnej z Fouquières-les-Lens, został rozstrzelany 14 kwietnia 1942r.
W drugiej dekadzie lutego 1942r. grupa Ferrariego wpadła w zasadzkę. W trakcie osłony odwrotu zginął Tadeusz Cichy ps. Pawłowski. Kilka dni później, w strzelaninie z oddziałem gestapo i francuską policją zginął Euzebio Ferrari. Z jego licznej grupy, tylko kilku partyzantów przeżyło do wyzwolenia.
W marcu pod Seclin zastrzelony został Franciszek Gardełka uczestnik szeregu śmiałych akcji kolejowych.
13 kwietnia w miejscowości Vert-Galant rozstrzelany został Grzegorz Burczykowski.
12 lipca osaczony przez policję ostatnim nabojem odebrał sobie życie Henryk Stelmasiak.
22 sierpnia w strzelaninie z policją zginął Franciszek Papież. Polegli prawie wszyscy jego podwładni.
3 września w więzieniu Cuinci koło Douai, został ścięty Tadeusz Kempa.
14 listopada w cytadeli w Arras został rozstrzelany Stanisław Szymczak.
Tamże dnia 29 listopada stracono Władysława Mazura.
Stanisław Oboda z grupy paryskiej, która prowadziła wywiad na lotnisku Orly i sabotowała samoloty niemieckie, we wrześniu 1942r. został rozstrzelany na Mont Valerien pod Paryżem. Jego żona, ps. Catherine kontynuowała działalność konspiracyjną.
Powyższe nazwiska ofiar walki nie wyczerpują listy poległych żołnierzy Résistance. Dają jednak obraz determinacji i zaangażowania Polaków w walce z okupantem niemieckim na francuskiej ziemi.
Strona 4 z 14
